W lesie śmieci

Zalesienie Polski nie jest tak duże i imponujące, jak można by się spodziewać po kraju, w którym tak często korzysta się z zasobów lasów i przyrody — wynosi zaledwie 31% i jest w średnim stanie kondycji zdrowotnej drzew. (Źródło: https://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/Media/Default/Publikacje/raport_o_stanie_lasow_2023.pdf) Mamy mnóstwo myśliwych, sezonowo ogromne rzesze amatorów grzybobrania i zbioru borówek leśnych, wędkarzy oraz miłośników survivalu i bushcraftu. Do tego niedzielni spacerowicze i sportowcy. Dla wielu z nas las to drugi dom — miejsce ucieczki od zgiełku miasta i gonitwy myśli. Odpoczywamy od pracy, realizujemy swoje pasje.

Wśród nas są jednak także osoby, które nie respektują skarbu, jakim jest przyroda w naszym kraju. Śmieci, zanieczyszczenia, zniszczone drzewa i rośliny, zrujnowane brzegi rzek i jezior to widoki, które niestety zaczynają dominować w wielu miejscach.

Nie zdajemy sobie sprawy z powagi zagrożenia, jakie stanowią odpady w lesie. Dla zobrazowania tego posłużmy się przykładem jednej małej baterii:

    • Jedna bateria guzikowa (np. używana w zegarkach) może skazić aż 400 litrów wody i 1 m³ gleby metalami ciężkimi, takimi jak rtęć, ołów czy kadm. Skażenie to może utrzymywać się przez wiele lat.
    • Metale ciężkie z baterii nie ulegają rozkładowi. Przenikają do wód gruntowych, a następnie do organizmów żywych — w tym także do ludzi.
    • Baterie zawierają toksyczne substancje:
      • Rtęć — neurotoksyczna, trująca nawet w śladowych ilościach.
      • Kadm — rakotwórczy, kumuluje się w nerkach i wątrobie.
      • Ołów — szczególnie groźny dla dzieci; wpływa na układ nerwowy.
      • Lit, nikiel, cynk, mangan — w dużych ilościach również szkodliwe.

Na szczęście w Polsce prowadzonych jest wiele akcji mających na celu ochronę środowiska. Nadal są to jednak tylko krople w morzu potrzeb, choć każdy wysiłek jest wart docenienia.

Przykłady działań:

    • #Zabierz5zlasu

      – w 2019 roku Lasy Państwowe rozpoczęły akcję skierowaną do internautów. Jej celem było uświadomienie społeczeństwu skali problemu śmieci w lasach. Zasady były proste: wybrać się do lasu, zebrać co najmniej 5 śmieci, udokumentować to zdjęciem lub filmem i podzielić się w mediach społecznościowych, nominując kolejne 5 osób lub instytucji do udziału. Prosta, ale bardzo skuteczna kampania, która przetoczyła się przez polskie media społecznościowe, angażując wielu obywateli.
      (Źródło: https://www.krosno.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/zabierz-5-z-lasu-czyli-spoleczna-akcja)

    • Sprzątanie Świata – Polska

      – część globalnej inicjatywy zapoczątkowanej w 1989 roku, a w Polsce funkcjonującej od 1994 roku. Obejmuje m.in. zbieranie śmieci, kampanie edukacyjne, koncerty, wystawy, sadzenie drzew, działania na rzecz ograniczenia odpadów i emisji gazów cieplarnianych oraz tworzenie punktów recyklingu. Wyniki jednej z ostatnich edycji:

      • 451 986 uczestników
      • 492 821 kg zebranych odpadów
      • 2563 zlikwidowane dzikie wysypiska
      • 527 897 zebranych petów
      • 141 116 zebranych kapsli
        (Źródło: https://sprzatanieswiata.pl/)

    • Lokalne inicjatywy

      – organizowane przez samorządy, nadleśnictwa, hufce harcerskie, organizacje pozarządowe oraz aktywnych obywateli.

    • Organizacje zajmujące się sadzeniem drzew, m.in.:

Filozofia Leave No Trace

To zasada leśnego savoir-vivre’u, oznaczająca: nie zostawiaj śladu. Opuszczając miejsce obozowiska lub biwaku, pozostaw je w takim stanie, w jakim je zastałeś — tak, aby nikt nie wiedział, że tam byłeś.

W świecie survivalu powtarzamy jasno: niszczenie roślin i drzew jest dozwolone wyłącznie w sytuacji walki o przetrwanie. W przeciwnym razie nawet nie myśl o zdzieraniu kory z żywego drzewa czy ścinaniu zdrowych roślin.

Polskie lasy są ważną częścią naszego środowiska i wymagają ochrony. Niestety, wiele osób wciąż je zaśmieca i niszczy. Tylko wspólnym wysiłkiem możemy zachować je w dobrym stanie dla przyszłych pokoleń. Dbanie o nie to obowiązek każdego, kto z nich korzysta.